Nadciśnienie tętnicze należy do chorób cywilizacyjnych układu krążenia, które przypisywane są wyłącznie osobą dorosłym, jednak coraz częściej rozpoznaje się je także u dzieci i młodzieży. Nadciśnienie może mieć zarówno charakter pierwotny, jak i wtórny. O nadciśnieniu pierwotnym mówimy, gdy przyczyną nie jest żadna inna choroba. Z kolei gdy na wzrost ciśnienia wpływ ma inna współtowarzysząca choroba to wówczas mówimy o nadciśnieniu wtórnym.
Przyczyny oraz objawy wysokiego ciśnienia
W większości przypadków nieprawidłowe ciśnienie dzieci wywołane jest inna chorobą (nadciśnienie wtórne). Symptom ten występuje w przebiegu cukrzycy, chorób tarczycy, nerek lub serca. A co z nadciśnieniem pierwotnym? Czy ono też dotyczy najmłodszych pacjentów? Otóż tak. Wprawdzie jest ono dużo rzadziej diagnozowane niż u osób dorosłych, ale może wystąpić. Najczęściej dotyka ono dzieci z nadwagą. To właśnie nieodpowiednie odżywianie, a także styl życia (siedzący tryb życia, dieta uboga w owoce i warzywa, a bogata w tłuszcze nasycone oraz tłuszcz) są powodem wystąpienia nadciśnienia pierwotnego.
Jak mierzyć ciśnienie u dziecka
Dokonując pomiaru krwi mierzone są dwie wartości ciśnienia w tętnicach. Pierwsza wartość odpowiada ciśnieniu skurczowemu (skurcz serca) z kolei druga wartość odpowiada ciśnieniu rozkurczowemu (rozkurcz serca). Aby pomiar ciśnienia był miarodajny musimy zapewnić odpowiednie do tego warunki. Przed wykonaniem pomiaru dziecko musi co najmniej 5-10 min odpocząć (spokojnie posiedzieć). Badanie najmłodszego pacjenta najlepiej wykonać w pozycji siedzącej, z podpartymi plecami oraz prawym ramieniem na stole, z łokciem na wysokości serca. Najistotniejszym punktem pomiaru jest dobór odpowiedniego mankietu do rozmiaru ramienia pacjenta. W związku z tym dopasowując go powinno się włożyć dwa palce pod mankiet aby rozmiar był odpowiedni.
Przy pomiarach u dzieci należy pamiętać, iż używać można wyłącznie ciśnieniomierzy z mankietami. Ciśnieniomierze nadgarstkowe nie nadają się do pomiarów u najmłodszych pacjentów. Jeżeli chodzi o sam pomiar dokonujemy go trzykrotnie w 1-2 minutowych odstępach.
Normy ciśnienia dla dzieci
Jak już wspomniano wyżej należy dokonać 3 pomiarów, z których tylko dwa ostanie pomiary zazwyczaj bierze się pod uwagę w interpretacji wyniku i porównuje się je z odpowiednią tabelą norm. Klasyfikacja ciśnienia tętniczego uzależniona jest od wieku, wzrostu oraz płci dziecka.
Tętno
Obok pomiaru ciśnienia tętniczego krwi, drugim podstawowym parametrem jest tętno. Również przy jego pomiarze wyniki porównuje się je z tabelą, gdyż normy pulsu mogą być różne głównie w zależności od wieku badanej osoby.
Prawidłowe a zarazem najwyższe tętno dotyczy noworodków i niemowląt bowiem sięga ono 100 do nawet 220 uderzeń na minutę, a także u rocznego dziecka – od 100 do 170 uderzeń na minutę. Z wiekiem działanie serca zwalnia, w związku z czym u pacjentów w wieku 2-10 lat wartość ta wynosi od 70 do 110 uderzeń na minutę, a z kolei u nastolatków prawidłowe tętno sięga od 60 do 100 uderzeń na minutę.
Jaki ciśnieniomierz dla dziecka?
Wybór odpowiedniego sprzętu pomiarowego dla najmłodszego pacjenta może okazać się nie lada wyzwaniem. Niestety asortyment jest tu mocno ograniczony, ponieważ większość aparatów dedykowanych jest dla osób dorosłych. W ofercie możemy dostać ciśnieniomierze elektroniczne jednak ze względu na mały wybór różnych rozmiarów mankietów prym wiodą ciśnieniomierze mechaniczne. W razie wątpliwości co do wyboru odpowiedniego ciśnieniomierza, warto zasięgnąć specjalistycznej konsultacji z lekarzem pediatrą lub z wykwalifikowanym personelem aptecznym – w aptekach dostępny jest aparat elektroniczny OMRON M-2 ze specjalnym mankietem dla dzieci oraz aparat mechaniczny do mierzenia ciśnienia u noworodków i małych dzieci marki Soho Pediatric (dostępny np. tutaj https://www.i-apteka.pl/product-pol-29407-SOHO-120-Pediatric-Cisnieniomierz-dla-dzieci-i-niemowlat.html ), który cieszy się dużą popularnością wśród opiekunów małych ciśnieniowców.
